148.පාලු කැපීම හෙවත් වල් නෙලීම.

අදත් ලියන්න හදන්නෙ පරණ ජන කතාවක්, ඒ මොකද කිව්වොත් මට අලුත් කතාවක් හදාගන්න විවේකයක් නැතිව ගියා.අලුතෙන් කතාවක් ලියනවනං හිත ගත බොහොම සාමකාමීව සන්සුන්ව තියෙන්න එපැයි නිසල විල වගේ.අන්න ඒ සාමකාමී සන්සුන්බව මට පහුගිය සතියටම තිබුණේ නෑ.ඉතිං අලුතෙන් හොඳ කතාවක් ලියනකල් මොකක් නමුත් ලියන්න හිත හිතා හිටියට වැඩේ නොකෙරුණ නිසා මේ වගෙ වෙලාවට මට කවදත් පිහිටවෙන කෝකටත් තෛලය හෙවත් ඩී පී වික්‍රමසිංහ මහත්තයගෙ මග දිගට ජනකතා පොතෙන් කතාවක් දාල මේ වෙලාවෙ තියෙන අවශ්‍යතාව පිරිමහගන්නං කියල හිතාගත්තා.මීට වෙනස් මාදිලියෙ කතාවක් මගෙන් බලාපොරොත්තු වෙන අයට මේ නිසා තරමක බලාපොරොත්තු කඩවීමකුත් ඇතිවෙන්න පුළුවනි.මට බනින්න දොස් කියන්නත් පුළුවනි.ඒත් ඉතිං මමයි කියල මොනා කරන්නද?තව ටික දවසකින් හොඳ කතාවක් ලියන්නං.එතකං ඔන්න එහෙනං සාවධානව කතාව අහගන්නකො.

සිංහල රජවරු අප්‍රසිද්ධ වේශයෙන් ගම්බද හැසිරීම ප්‍රිය කළෝය.රජවරුන් පිළිබඳව බොහෝ ජනකතා ඇතිවුයේ මෙසේ අප්‍රසිද්ධව හැසිරුණු අවස්ථාවලදීය.රාජාධිරාජසිංහ රජද දෙවන රාජසිංහ රජු මෙන් නිතර නිතර අප්‍රසිද්ධව හැසිරුණු කෙනෙකි.

දිනක් මෙම රජතුමා අප්‍රසිද්ධ වේශයෙන් පේරාදෙනි පෙදෙසෙහි සංචාරය සඳහා යන්නේ දැන් දෙයියන්නේවෙල යයි ප්‍රසිද්ධ කුඹුරු ප්‍රදේශයට පැමිණියේය.දෙපැත්තකින් මහ වනාන්තරයෙන් වටවූ මෙම කුඹුරුයාය එකල පැසී නැවුන රන්වන් කරලින් බරව තිබුණේය.කුඹුර වැඩකළ ගොවියාගේ දියණිය වූ රූපත් තරුණ කාන්තාවක් කුඹුරෙහි පැල් රකිමින් සිටියාය.ඈ වරින්වර ටකය සොලවමින් ශබ්ද කළාය.ඒ අතර පැල් කවි හා වෙනත් සීපදද,තමන් ගොතාගත් කවිද කියමින් විනෝද වුවාය.පැසී තිබුන වී කරල් කෑමට එන ගිරා,වී කුරුළු ආදී පක්ෂීන්ද රිළා, වඳුරු ආදී සිව්පාවුන්ද,භයකර පන්නා හැරීම ඇගේ මෙහෙය විය.ටකය වරින් වර සෙලවුයේ සතුන් භයකර යැවීම සඳහාය.

මේ තරුණ කාන්තාව ඉතා දක්ෂ කවිකාරියකි.ඇගේ කටහඬ ද ඉතා මිහිරි විය.මිහිරි හඬින් වෘතය නොබිඳ කියන ඇගේ කවියට මිනිසුන් පමණක් නොව සිව්පාවෝද වශී වුහ.සිය මෑණියන්ගේ උපදෙස් පරිදි කවියට පුහුණුවූ ඈට ඉතා හදිස්සි අවස්ථාවකදී වුවත් යම් කරුණක් මුල් කොට කවියක් ගොතා කීම එතරම් අසීරු කාරියක් නොවීය.අවස්ථානෝචිතව සිව්පද ගොතා හිටිවනම කීමට දක්ෂ උඩරට කාන්තාවෝ බොහෝ වුහ.ගොයම් පැළ සිටුවීම,වල් නෙලීම,කුරහන් කැපීම ආදී ස්ත්‍රීන් විසින් කළයුතු ගොවිතැන් වැඩෙහි යෙදෙමින් තරඟයට කවිකීම උඩරට ස්ත්‍රීන් අතර ඉතා මෑතක් වනතුරුම පැවැත්තේය.

මෑතකදී වූ සිද්ධියක් මෙසේය.ප්‍රසිද්ධ වලව්වකට අයිති කුඹුරක වල් නෙලීම සඳහා ඈත ගමකින් ස්ත්‍රීන් සමුහයක් කැඳවන ලද්දෝය.එම ස්ත්‍රීන් වල් නෙලන අතර කුඹුර හිමි වලව්වේ මැණිකේ ඇවිත් නියරක් පිට සිටගෙන බලා සිටියාය.මේ අතර වල් නෙලූ ස්ත්‍රියක් තමා නෙලූ වල් අතෙහි මඩ ඈතට ගසා දැමුවාය.ඉන් නික්මුණු වතුර සහිත මඩපිඬක් නියර පිට බලාසිටි මැණිකේගේ ඔසරියෙහි වැටුණේය.මෙයින් මැණිකේගේ මුහුණ ඇඹුල් විය.ඈ කෝපයටද පත්වුවාය.

මෙය දුටු වල් නෙලමින් සිටි එක් කවිකාර ස්ත්‍රියක් ඒ සිද්ධිය මුල්කොටගෙන කවියක් ගොතා සුමිහිරි තාලයෙන් කීවාය.ඒ ඇසු වලව්වේ මැණිකේගේ කෝපය දුරුවිය.ඈ ප්‍රීතියට පත්ව අත් පොළසන් දුන්නාය.කවියෙන් ඉල්ලා සිටි පරිදි ඈ වහා වලව්වට ගොස් නිලමේටද ඒ බව කියා ප්‍රීති වුවාය.

"ඈත සිටන් ආවෙමු අපි නෙලුමක         ට

මැණිකේ ඇවිත් සිට ගත්තයි නියර පි     ට 

වතුර පොදක් වැටුනයි නෙරි කැරැල්ල    ට 

මැණිකේ ඉතින් යනවාකෝ වලව්ව       ට"

මෙපරිද්දෙන් ස්ථානෝචිතව සිටිවන කවි කීමට දක්ෂ උඩරට කාන්තාවෝ තවමත් සිටිති.දෙයියන්නේවෙල නම් දැනට මහනුවර දුම්රිය ස්ථානය වෙනුවෙන් ඇරී තිබෙන භූමි ප්‍රදේශයයි.එකල එය වෙල්යායකි.බෝගම්බර වැවේ ජලයෙන් පෝෂිතවූ එම කුඹුරුයාය රජයට අයත්වුවකි.අවට ගොවියෝ එය කොටස් වශයෙන් බෙදාගෙන අඳේට වැඩ කළෝය.එවැනි අඳ ගොවියෙකුගේ තරුණ දියණියකි,එම පැල් රැක්මේ යෙදී සිටියේ.

තරුණිය රජු විසින් දකිනු ලැබුවාය.නමුත් තරුණිය විසින් රජු නොදක්නා ලද්දේය.තරුණියගේ රූප ශෝභාවත්,ලපටි වයසත්,සිවුමැලි ගතත් දුටුවිට රජුට ඈ ගැන කවියක් නොකියාම බැරිවිය.අලංකාර ශුභ දර්ශනයන්ගෙන් උද්දාම වීම කවියාගේ සිරිතකි.සිත උද්දාම වූ පමණට කවියට අවශ්‍යවූ වචන ගලා ඒමද සිදුවේ.ඒ නිසා රජතුමා පහත දැක්වෙන කවියෙන් ඈට ආමන්ත්‍රණය කලේ පඳුරකට මුවාවී ඈට නොපෙනෙන සේ සිටිමින්ය.

"ලස්සන හිමවතේ පැලපිට සිටින        ලඳේ 

දුක්දෙන වල්සතුන් පන්නා හරින         ලඳේ 

රැක්මෙන වෙලේ ඉඳ වෙල්බත් බුදින  ලඳේ 

දුක්දෙනු සරිද ඔබ සිව්මැලි ගතට         ලඳේ"

මෙය ඇසුන කාන්තාව එම ගැඹුරු පුරුෂ කටහඬින් වශීවුවාය.සුමිහිරි ස්ත්‍රී ශබ්දයෙන් පුරුෂයන්ද ගැඹුරු පුරුෂ ශබ්දයෙන් ස්ත්‍රීන්ද වශීවීම ස්වභාවික ගතියකි.රුක්ගොමුවෙහි සැඟවී සිටි බැවින් පුරුෂයා කෙබඳු කෙනෙකුදැයි ඈ නුදුටු නමුත් තමාගේ කටහඬින් හා රූපයෙන් වශීවූ යම්කිසි තරුණ කිවියෙකු විසින් ආමන්ත්‍රණය කරන ලදැයි ඈ සිතුවාය.කවුරු හෝ වේවා ඊට පිළිතුරු දීම තමාගේ යුතුකම යයි සිතූ තරුණිය

"ලස්සන හිමවතේ මාවී පැසෙ             න්නේ

දුක්දෙන වල්සතුන් පන්නා හරි            න්නේ 

රැක්මෙන දෙවියනේ වෙල්බත් බුදි      න්නේ

දුක්පත් කම නිසයි මා පැල් රකි           න්නේ"

යන කව මිහිරි හඬින් කීවාය.එවිට රජ තරුණියගේ රූප සම්පත්තිය වර්ණනා කරන අදහසින් පහත දැක්වෙන කව කීවේය.

"වෙලක මහිම බල මාවී පැසී              ලා 

පැලක මහිම බල බටකොළ සොයා    ලා 

මලක මහිම බල අතු අග පිපී              ලා 

ලියක මහිම බල ගෝමර ඉසී             ලා"

එවිට කාන්තාවද රජු කී කවෙහි විරුද්ධාර්ථය පෙන්නුම් කිරීමේ අදහසින්

"වෙල හොඳ මොකද යලමහ පාලුවේ             නම්

පැල හොඳ මොකද පොද වැස්සට තෙමේ       නම් 

මල හොඳ මොකද අතු අග පරවී යා               නම් 

ලිය හොඳ මොකද ඉසි ගෝමර මැකේ           නම්"

යන කව කීවාය.මෙය ඇසු රජ ඇගේ දුක පහකොට සිත සැනසීමේ අදහසින්

"යල මහ පාලුවෙන්නට ඉඩදෙන්ට               එපා 

දුක් දෙන සතුන් පන්නා වෙහෙසෙන්ට         එපා

ලැම බඳ ඉසුන ගෝමර වැනසෙන්ට            එපා 

දුක් පත් කමින් මින්මතු දුක් විඳිනු                එපා"

යන කවිය කියමින් ඈට පෙනෙනසේ නිලීන ස්ථානයෙන් එළියට බැස්සේය.ඒ දුටු තරුණිය මේ තැනැත්තා තමා සිතූ අන්දමේ තරුණයෙකු නොවන බවත්,කවදා කොතැනකදී හෝ මේ මහේශාක්‍ය තේජවන්ත පුරුෂයා දැක තිබෙන බවත් කල්පනා කළාය.අතීත දර්ශනයන් ගැන සිහි එලවූ ඈට මේ පුරුෂයා කවුද යනු වැටහුනෙන් ඇගේ සර්වාංගය දවෙන්ටත් හෘදය "ටික් ටික්"අනුකරණයෙන් ගැහෙන්ටත් විය.මේ අනෙකෙකු නොව ත්‍රීසිංහලාධීශ්වර මහරජු බවත් ඇසළ පෙරහැර සමයේ දැක ඇති බවත් අවබෝධවූ ඈ භයින් ත්‍රස්තව පැන දිව්වාය.තමා ඇඳිනගෙන බියට පත් තරුණිය පලායන බව දුටු රජතුමා ඈ සනසන අදහසින් පහත දැක්වෙන කව කීවේය.

"ඇනලා මරන කුළු මීමෙකු නොවේ        නම් 

විකලා දමන සිහ රදෙකුත් නොවේ          නම් 

විදලා මරන වැදී රජෙකුත් නොවේ          නම් 

දුවලා වෙහෙස නොගනින් ලඳ බියේ       නම්"

ඒ ඇසු කාන්තාව මඳක් බිය දුරුකරගෙන නැවතී සිට 

"රෑන පිට රෑන තුඩු රෑන දී                   යන්

ඇදලා ඇටෙව් දුන්නෙන් අගට ඊ        යන් 

බළලුන් දුටුවාම බියනැද්ද මී              යන් 

දුටුවම බිය නැද්ද රාසිං දෙයී              යන්"

යන පිළිතුරු කව කියා තුරු වදුලෙහි සැඟවී පලාගියාය.

පසුදින හන්තානේ කඳු පාමුල ගෙයක් පාසා ඇවිදින රාජ පුරුෂයෙකි.පෙරදින සන්ධ්‍යාවෙහි රජු සමග තරඟෙට කවි කී කාන්තාව සොයමින් ඔහු ඇවිදියි.රාජකීය කුඹුරුයාය වැඩකළ ගොවියන් සියලු දෙනාගේ ගෙවල් සෝදිසි කිරීමට ඔහුට සිදුවිය.අන්තිමේදී රජ කී ලකුණු අනුව කාන්තාවක් ඔහුට දකින්නට ලැබුණි.ඇගෙන් මේ ගැන ප්‍රශ්න කළ විට ඈ භයින් ගෙට වැදුනාය.රාජපුරුෂයා දෙමාපියන්ගේ මාර්ගයෙන් රජු හා තරඟයට කවි කී තැනැත්තිය ඈ බව දැනගත්විට ඈ කැඳවා ගෙන යන සේ රජු නියෝගකර තිබෙන බව පැවසුවේය.

රජු මා කැඳවන්නේ කුමක් නිසාද?මින් මට යහපතක් වේද?අයහපතක් වේද?යන සැකයෙන් මෑණියන්ද සමග රජවාසල කරා ඈ ගමන් කළාය.

කාන්තාව දුටු රජ ඈ ගැන ඉතා ප්‍රසන්නව ඇගේ කවිත්වයට ගරු කිරීමක් වශයෙන් ඈ සිටි කුඹුරු යායම සන්නසක් සහිතව ඈට හිමිකර දී "දුක්පත්කමින් මින්පසු දුක්වන්ට එපා"යයි තමා කී බස ඉෂ්ට කළේය.එදා පටන් ඒ වෙල්යාය දෙයියන්නේ වෙල නමින් ප්‍රසිද්ධ විය.දැනුදු ඒ ප්‍රදේශය ඒ නමින්ම ව්‍යවහාරයෙහි පවතී෴

("ගෙවිලියක් රජු හා තරඟෙට කවි කියයි." මග දිගට ජනකතා, ඩී.පී වික්‍රමසිංහ 1998)