අඩවන් වූ කවුළුවෙන් ගලා ආ සඳරැස් තීරුවක් කාමරයට වැටී ඇත. අඩ නින්දේ සිටි රංජිත් ඇඳෙන් බැස වෙලාව බැලුවේය.
"දොළහත් වෙලා " රංජිත් තමාටම කියා ගනිමින් වතුර වීදුරුවක් වත්කරගෙන බොන්නට විය. අගෝස්තු මාසයේ දවාලට ඇති දාහය දරාගන්නට නොහැකි තරමය. නිදාගන්නට ඇඳට ගියද සියොළඟින් ගලන දහඩිය නිසා බොහෝ වෙලාවක් යනතුරු නින්ද නොඑයි. ගිය සතියේ දවසක සවස රංජිත්ගේ කාමරයට ආවේ ජයතිස්ස ඉස්කෝලෙ මහත්තයාය. ඔහු ආවේ වැදගත් කතාවකට බව රංජිත් එක්වරම තේරුම් ගත්තේය.
"රංජිත් මහත්තය වැඩක්ද?"
"නෑ මම මේ පරණ පත්තරයක් බල බලා හිටියෙ. මහත්තය වාඩිවෙන්න."
පසෙක තිබූ පුටුව ඇදගත් ජයතිස්ස ඉස්කෝලෙ මහත්තයා එහි වාඩි ගෙන කතා කරන්නට විය.
"දැන් මහත්තය අපේ කටයුත්තත් ළඟ ලඟම එනවනෙ."
රංජිත් නිහඬවම අසා සිටී.
"ඉතිං මම කල්පනා කළේ දැන් මහත්තයට ගෙවල් ළඟ පාතකට මාරුවක් ගත්තොත් නරකද කියල. බැඳල දෙන්න එකතැන් උනාට පස්සෙ ආයෙම මේ කැලේට එන එකේ තේරුමක් නෑනෙ. මහත්තයගෙ දුෂ්කර සේවා කාලෙත් දැන් ඉවර වෙලානෙ. හෙට අනිද්දම ලියුමක් ලියාගෙන අධ්යාපන කාර්යාලෙට යන්න. මම නිර්දේශ කරන්නම්. අධ්යාපන කාර්යාලෙ ඒ ඕ මහත්තය මම දන්න කෙනෙක්. උන්නැහැ මහත්තයට උදව් කරයි."
මාරුවක් ලබාගැනීම නරකම නැතැයි රංජිත් සිතුවේය. ඒත් අවුරුදු කීපයක් සිටි තැන එක්වරම දමා යන්නට හිත හදාගන්නේ කෙසේද? ඔහු ආසාවෙන් කළ ගොවිකම, කුඹුරු, හේන. ඒ ඔක්කොටොමත් වඩා බිසෝ?
"මහත්තය මොනවද කල්පනා කරන්නෙ?"
ජයතිස්ස මහත්තයගේ හඬින් රංජිත්ගේ කල්පනා දැහැන බිඳ වැටුණි.
"තමන් කාලයක් ආදරෙන් හිටපු ඉඩකඩම් දාල යන්න හිත හදාගන්න එක අමාරු තමයි. ඒත් අපි කවුරුවත් හැමදාම මේ තැන්වල ඉන්න ඇවිල්ල නෑනෙ. මහත්තය හිත හදාගෙන ගමට යන්න. මට නම් ඉතිං ආයෙ වෙන තැනකට යන්න කාලයක් ඉතුරු වෙලා නැහැ. ඔන්න ඔය ඉතුරු අවුරුදු කීපෙත් මෙහෙටම වෙලා ඉඳල විශ්රාම අරගෙනම ගමට යනවා. මහත්තයල ජීවිතේ පටන් ගත්ත විතරයි. හිත හදාගෙන ගිහිං අලුත් ජීවිතයක් පටන් ගන්න."
"නෑ ඉතිං, මට ඔය මාරු වැඩවල පළපුරුද්දකුත් නැහැනෙ. නැතුව ගමට යන්න තියෙන අකමැත්තකට නෙවෙයි."
"අමුතු පළපුරුද්දක් ඕනෑ නෑ මහත්තය. මම කියනවට අධ්යාපන කාර්යාලෙට යන්නකො. ඉතුරු හරිය මම බලාගන්නම්."
ජයතිස්ස මහත්තයාගේ බලකිරීම නිසාම රංජිත් ඊට පසු දිනෙක නිවාඩු දමා අධ්යාපන කාර්යාලයට ගොස් පරිපාලන නිලධාරියා මාර්ගයෙන් අධ්යාපන අධ්යක්ෂ මුණ ගැසුනේය. ඔහු කියා සිටියේ හදිසියේම රංජිත්ට මාරුවීමක් ලබා දෙන්නට නොහැකි වන්නේ ඔහු වෙනුවට පාසැලට අනුප්රාප්තිකයෙකු ලබාදීමට හැකියාවක් නොමැති නිසා බවය. ඒත් ඊළඟ අවුරුද්දේ මුල භාගයේ පැමිණීමට නියමිත නව ගුරු පත්වීම් වලින් කෙනෙක් රංජිත් වෙනුවට එවිය හැකි බව ඔහු කියා සිටියේය. ඒ ක්රියාමාර්ගය හොඳටම සෑහෙන බැවින් රංජිත් ආපසු ආවේ ගිය ගමන සපල වීමේ සතුටිනි.
එදින සවස ජයතිස්ස ඉස්කෝලෙ මහත්තයලාගේ ගෙදරදී රංජිත් ඇතුළු දිලිනිගේ පවුලේ සැවොම ඒ ගැන කතා කළේ සතුටිනි. වඩාත්ම සතුටට පත්ව සිටියේ දිලිනිය. නව ජීවිතයකට ඇතුල් වන්නට නියමිත ඇය සිය අනාගතය මෙනෙහි කළේ බිය මුසු සතුටකිනි. තම ජීවිතයේ ඉදිරියට යන්නට අතුරා ඇති මාවත කුමන අයුරක එකක් වේවිදැයි ඇය සිතුවාය.
රංජිත් ජයතිස්ස ඉස්කෝලෙ මහත්තයලාගේ නිවසේ සිට කල් වේලා නොගෙන කාමරයට ආවේය. ඔහු සිටියේ දෙගිඩියාවකය. සිය ජීවිතයේ තවත් එක් කඩඉමක් නොබෝ දිනෙකින් එළඹෙයි. තමන් ගත් තීරණය බිසෝ කෙසේ පිළිගනීද? ඇයගේ ප්රතිචාරය කුමක් විය හැකිද? රංජිත් කාමරයට ආවේ සිතුවිලි දාමයක සිත පටලවාගෙනය.
ඊයේ සවස බිසෝත් එක්ක ඇතිවුණු කතාබහ රංජිත්ට සිහිවිය. බිසෝ කෑමත් රැගෙන කාමරයට ආවේ හතර වටින් අඳුර ගලා එද්දීය. රංජිත් සුපුරුදු ලෙස ඇයව යහනට ගෙන ගියද බිසෝගේ ප්රතිචාරය ඇල්මැරුණු එකක් විය. ඇය රංජිත්ගේ අකීකරු දෑත පසෙකට කළේ සිනාවෙමිනි.
"ඇයි මේ?"
රංජිත්ගේ ප්රශ්නයට උත්තරයක් දෙනු වෙනුවට ඇය රංජිත්ගේ මුවට සිය ඇඟිල්ල තබා කියා සිටියේ නිහඬ වන ලෙසය.
"හැමදාම මහත්තය කතා කරනවා මම අහගෙන ඉන්නවා. අද මම කතා කරන්නම් මහත්තය අහගෙන ඉන්න."
බිසෝ කීවාය. බිසෝගේ ගතින් හමන තුරුණු සුවඳ රංජිත් මන්මත් කරවයි. ඔහු බිසෝව ලඟට ඇද ගත්තේය.
"ඔය ඉතිං, කියන දේ තේරෙන්නෙ නෑනෙ. ඔහොම ඉන්න."
බිසෝ ඇඳෙන් නැගිට අසල තිබූ පුටුවේ වාඩිවූවාය. රංජිත් නිසලව බලාසිටියේ බිසෝ කරන්නට යන දේ ඔහුට නොතේරුණු හෙයිනි.
"දැන් ඉතිං මහත්තය අලුත් ජීවිතයක් පටන් ගන්න ලඟයිනෙ. අපි සෑහෙන දවසක් කිට්ටු වෙලා හිටියට මහත්තයට මගෙ ළඟ හැමදාම ඉන්නත් බෑ මටත් එහෙම බෑ, කොහොමත් දවසක අපට වෙන් වෙන්නම වෙනවා. මට මහත්තයව දාල යන්න ලෝබ හිතුනට කරන්න දේකුත් නෑ. පහුගිය කාලෙම මම හිතුවෙ ඔය ගැනමයි. කොහොම හරි පහුගිය මාසෙ මට අර අසනීපෙ හැදුනෙ නෑ. මට එහෙම වෙන්නෙත් නෑ වෙනදට. ඉතිං මම කල්පනා කළා දරුවෙක් වත්ද කියල. කෝකටත් කියලා මම විල්සන් එක්ක රණ්ඩු කළා මට හැමදාම මෙහෙම ඉන්න බෑ දරුවෙක් ඕනැය කියල. විල්සන් එච්චර ගනන් ගන්නෙ නැතුව උඹට දරුවො ලැබෙන්නෙ නැත්නං මම මොනව කරන්නද කියල ඇහුවා.
රංජිත් නිහඬව අසා සිටී.
"ඒ ගමන මම කිව්ව නෑ නෑ කියල හිටියට හරියන්නෙ නෑ මොනව හරි යමක් කරල බලමු එහෙමවත් හරියයිද කිව්වම විල්සන් කැමති උනා. ඒ ගමන මම විල්සන් එක්ක බටුකොළයායෙ නුගේ දේවාලෙට ගිහිං පාන් පත්තු කරල බාර උනා. විල්සන්ල ඔය දෙවාලේ හාස්කම් හරියට විස්වාස කරනවනෙ. ඉතිං දැන් මට බයක් නෑ. විල්සන් අවිස්වාස කරන්නෙත් නෑ මට මහත්තයගෙන් දරුවෙකුත් ඉන්නවා. ඒක මට හැමදාම මහත්තය මගෙ ළඟ ඉන්නව වගේ. මම දරුවත් හදාගෙන මෙහෙ මගෙ ජීවිතේ ගෙවන්නම්. මහත්තය ගමට ගිහිං අලුත් ජීවිතේ හොඳින් ගතකරන්න. කොහොමත් අපි ඉතිං මේ කැලෑ ගම්වල හැදිල ජීවත්වෙලා මෙහෙ කැලෑගම්වලම මැරෙන්න නියම වෙච්ච අයනෙ. මහත්තයල දැන උගත් රට රාජ්ජවල ගියපු අය. අපි දෙගොල්ල කොහොමත් පෑහෙන්නෙ නෑ. මට මහත්තය ගැන කිසිම තරහවක් නෑ, ආදරයක් මිසක. කොහොමත් ආදරේ කරපු කෙනෙකුට වයිර කරන්න මට බෑ. මහත්තය හිත හදාගෙන ගමේ යන්න. ජීවිතේ ආයෙ දවසක වැරදිලා හරි මේ පැත්තෙ එවුනොත් අපිවත් බලන්න එන්න.
බිසෝ බරව ගිය කටහඬකින් කීවාය.
"මම දැනගෙන හිටියෙ නැතුවට බිසෝ හරි හරි දේවල් කරල තියෙනවනෙ පහුගිය දවස්වල."
"ඔව් ඉතිං ගෑණු අපටත් අර ඉව කියල දෙයක් තියෙනවනෙ, නැතුව අපි මහලොකු උගත් අය නෙවෙයිනෙ. ඉතිං ඒ ඉව හරි වෙලාවට පාවිච්චි කරන්න දැනගන්න ඕනෑ, ඉතිං මම යන්නං මහත්තය, අපි ආයෙම මුණ ගැහෙයිද දන්නෙ නෑ. ඒ කෝක උනත් මෙහෙම ගෑනියක් මහත්තයට කවද හරි ආදරෙන් හිටිය කියල මතක තියාගත්තොත් මට ඒ ඇති."
බිසෝ අඩ අඳුරේ නිසොල්මනේම පිටත්ව ගියාය . කල්පනාවෙන් බරවූ රංජිත් නිහඬවම බලා සිටියේය.
෴ සමාප්තයි ෴
පසු සටහන.
කතාව ලියන්නට ආරම්භ කරද්දී මා බලාපොරොත්තු වුණේ කොටසකින් හෝ දෙකකින් කතාව නිම කරන්නට වුවත් නොසිතු ලෙස කොටස් හයක් දක්වා කතාව දිගුවිය. මෙය මා අත්දුටු සිදුවීමක් පරිකල්පනය ඔස්සේ විකාශනය කර ලියන ලද්දකි. රංජිත්ගේත් දිළිනිගේත් විවාහයෙන් පසු සිදුවූ සිදුවීම් සමුදාය වඩාත් විචිත්රවත් බව මට සිතේ. කවදාක හෝ ඒ කතාවත් මගේ සිතේ හැදී වැඩී ලියැවෙනු ඇත. රංජිත්ද දිලිනිද දෙතැනක හෝ අදටත් මේ රටේ ජීවත්වෙති. බිසෝගේ පසුකාලීන ජීවිතය පිළිබඳව දැනගන්නට නැතත් ඇයද සිය දරුවා සමග කොහේ හෝ ජීවත්වනු ඇත. ජයතිස්ස ඉස්කෝලෙ මහත්තයා මෙලොව හැර ගියේ දැනට දසකයකට පමණ පෙරය. මමද කුලියාපිටියේ පැවති ඒ අවමගුලට සහභාගී වුණෙමි. ධර්මසේන ලොකු ඉස්කෝලෙ මහත්තයා ඊටද පෙර සිය දිවි ගමන නිමාකළේය. සියල්ලන්ටම පසු රංජිත්ගේ මව දිවියෙන් සමුගත්තාය. අනුර මහත්තයා දැන් ලංකාවට පැමිණ සුපුරුදු ලෙස දිවි ගෙවයි.
බ්ලොග්කරණයේ දීර්ඝ විරාමයකට පසු නැවතත් ලිවීමට මට කතා කරමින් බල කළේ තට්ටයගෙ කොලම ලියන අපේ සහෘදයාය. ඔහුට මගෙ ස්තුතිය පිරිනමමි. එමෙන්ම 2015 වර්ෂයේ ආරම්භ වූ මේ කතාව වසර හයක් තිස්සේ ඉවසීමෙන් කියැවූ මගේ බ්ලොග් පාඨකයන්ටද ලොකු ස්තුතියක් කිරීමටද මෙය අවස්ථාව කරගනිමි.