105.ඇඹුලෙ වගතුග ලොක්කයියා සහ තවත් කතා

අපි කාටත් කෑම බීම සම්බන්ධයෙන් විවිධාකාර සහ අපූර්ව ආශාවන් තිබෙනව කියන එක රහසක් නෙවෙයි.බොහෝ විට මේ ආශාවන් අතීත රස මතකයන් එක්ක බැඳී තිබෙන ඒවා වෙන්නට තියෙන ඉඩකඩ ගොඩක් වැඩියි,එක උදාහරණයකුත් කියලම ඉන්නං...

මම එක රටකදී නැවතිලා හිටපු හෝටලේ උදේ කෑමට තියල තිබුණු ජෑම් බඳුනෙන් ටිකක් පාන් පෙත්තක තවරගෙන කනකොට ජෑම් රසත් එක්ක මාව එක පාරටම දුර ඈත අතීතයකට ගහගෙන ගියා වගේ වුණා,ඒ ජෑම් වර්ගය මං පොඩිම කාලෙ රස විඳලා තිබ්බ ජෑම් වර්ගයක් නමුත් පසුකාලීනව ඒ ජෑම් ලංකාවට ගෙන්නුවේ නැති නිසා ඒ රසය හිතෙන් ගිලිහිලා ගියත් අවුරුදු ගණනාවකට පස්සෙ දැනුනු රසත් එක්ක මතකය අවදිවුනා.

ඒ වගේම සුවඳත් තවත් අතීත මතක අවදි කරන ප්‍රබල සාධකයක් කුඩාකාලයේ අපි විඳි සුවඳක් හෝ ගඳක් පසුකාලීනව වෙනත් කොහෙන් හෝ ආඝ්‍රාණය කරනකොට පැරණි මතකයන් අවදි වෙනවා,මම මේගැන නවකතාවකත් කියෙව්වා,ආතර් සී ක්ලාක්ගෙ ගැඹුරු මුහුද කතාවෙ ලින්සීඩ් ගන්ධය නිසා ෆ්රෑන්ක්ලීන්ට අභ්‍යවකාශ රෝගය හැදෙන ආකාරය විස්තරවෙලා තියෙනව.

අම්ම හදන කෑමවල සුවඳ එක්ක ගොඩක් දුර අතීතෙට යන්න පුළුවනි,මම පොඩි කාලෙ ඉස්කෝලේ නිවාඩු කාලවලට අපේ අම්මලාගේ ගමේ ඒ කියන්නෙ බෝතලේ යනවා, බෝතලේ ගමේ වැඩි හරියක් කට්ටිය කරන්නෙ වී ගොවිතැන... කුඹුරු වැඩ ඔක්කොම මම පරතෙරටම ඉගෙන ගත්තෙ බෝතලේ ගමේ කුඹුරුවලට බැහැලයි,වෙල් වැඩ කරද්දී ගොවියන්ට උදේ ඇඹුලට වෙලට ගේන්නෙ කිරිබත් හෝ ඉඹුල් කිරිබත්...ඉඹුල් කිරිබත් වර්ග දෙකක් හදල ගේනව...එකක් මැදට පැණිපොල් දාපු ඉඹුල්, අනික මැදට තෙල් පෑදෙන්න හින්දවපු හාල්මැස්සන් දාපු ඉඹුල්, ඔය ඉඹුල් කිරිබත් ගෙඩිවලින් හමන සුවඳ මට මේ ලියද්දිත් මතකෙට එනවා...

කුඹුරට ඇඹුල ගෙනාපුවම ඒ කුඹුරෙ වැඩකරන අය විතරක් තනියම ඇඹුල කන්නෙ නෑ...අහල පහළ කුඹුරුවල වැඩ කරමින් ඉන්න ගොවියො ඔක්කොටොමත් කතා කරනව...

හා සීමොන් අයියෙ කහට ටිකක් බීල යන්න ආවනං...

සමහර වෙලාවට නියරෙන් වෙන ගමනක් යන අයත් හොඳට ඇඹුල සප්පායම් වෙලා යනව...

අපේ ගේ ඉස්සරහම වගේ ඔය චූටියලගේ වත්තෙ පොඩි කමතක් තිබුණා,ගෙට පහළ තිබුණු වෙල්යායේ ඔක්කොම කුඹුරුවල ගොයං කපල ඒ කමතෙ දාල පාගනව...අපි පොඩි උන් ටික කුඹුරු කපන දවස්වලට පදිංචිය ඔය කමතෙමයි, කොළ මඩවන මීම්මු පස්සෙ ටිකක් වෙලා දුවල හැති වැටුනම පිදුරු කන්දෙ පිනුං ගහනව... ඇඹුල ගෙනත් ලොකු අයට බෙදල පස්සෙ අපටත් කතාකරනව...

හා ඔය පොඩි අයත් ඇවිත් මෙහෙන් පේළියට වාඩිවෙන්න...

අපිත් දානෙ වළඳන්න යන හාමුදුරුවරු වගේ පේළියට වාඩිවුනාම අපටත් ඇඹුල බෙදාගෙන යනව...ගෙදරදී බෙල්ල මිරිකලවත් කවාගන්න බැරි කෑම ජාති අගේට ළමයින්ගෙ උගුරෙන් පල්ලෙහට යනව...අම්මල එහෙම දැක්කොත් කෑම දෙන අයටත් සැර දානව...

අම්මප මේ ළමයි නං...ගෙදර කන්න නැතුව වගේ ගියානෙ කමතට කන්න,ඔන්න ඔය කට්ටිය එලෝල දාපල්ල තව ඇඹුල බෙදන්නත් හිටිය...

අනේ හාමිනේ ඒ ළමයි ඔන්න ඔහෙ කාපුදෙන්,කමතෙන් කන්න ඒ ගොල්ලත් කැමති  නැතෑ...

හවසට අම්ම අපිව ගෙදර ඇදන් ඇවිත් ඇඟ හෝදනකොට නං අපි හූ කියල කෑ ගහනව පිදුරුවලට කැපිච්චි තැන්වල වතුර ගෑවෙනකොට ඉන්න බෑ දැවිල්ල...

හොඳ වැඩේ තව නටපල්ලකො පිදුරු ගොඩේ...

මොනවා කිව්වත් හරියන්නෙ නෑ පහුවදත් පිදුරු ගොඩේම තමා...

දවාලට ඇඹුල, අඟුලු කරෝල හොද්දක්,කොස් මැල්ලුම්,කැකිරි ඇඹුල,බැදපු මිරිස් එක්ක කුඹුරු හාලේ බත්,මේ ඇඹුල එක එක කාලෙට තියෙන එළවලු අනුව වෙනස් වෙනව...

දියලබු වෑන්ජනේ හදන්නෙ ආටෝප වෙන්න කැකුළු හාල් ටිකක් ගලේ අඹරල දාලයි...එතකොට පුහුල් මාළුව හොඳට උම්බලකඩ දාල රතට රතේ උයපුවම මස් ඉව්ව වගේ ගෑවිච්චි තැන කන්න පුළුවනි...මියන දළු,කැරන්  කොකු  ඔය කොයිකත් රසට උයල ගත්තම සෑහෙන්න බත් කන්න පුළුවනි...

කරෝල,තුනපහ දුරු මිරිස් වගේ දේවල් ඇරෙන්න ගමේ කිසි කෙනෙක් හාල්,එළවලු,අල බතල ආදී කිසිදෙයක් කඩෙන් ගත්තෙ නෑ ඒවා ගෙදර වත්තෙම වවාගෙන තිබුණා,තුන් වේලටම ගමේ අය බත් කෑවා මහ දෙයක් හදන්නෙ නෑ උදේට තම්බපු හාලේ බත් එක්ක පොල් සම්බෝලයක් හරි කිරි හොද්දක් හරි හදනවා...දවල්ට නං  බතට සමෝසමේ කොස් දෙල් කොළ මැල්ලුම් වගේ දෙයක් ඕනෑමයි...එතකොට කොස්දෙල් කියල ජාතියක් තිබුණා අහල තියනවද ඒවත් මැල්ලුමට හදනවා...අටුකොස්, දෙල් වේලපුව එහෙම වතුරෙ පොඟවල අරං හොඳට හිඳෙන්න උයල තෙම්පරාදුවක් දාල ගත්තම පැත්ත පළාතෙ ඉන්න බැරුව සුවඳයි...

මැල්ලුමක් නැතුව බත් ටික කාල වැඩක් නෑ...

පරණ අය ඕනෑතරම් ඔය විදියට කියනව මම අහල තියෙනව...රෑටත් ලා පැනිරසට හදන ගස්ලබු මැල්ලුමට කීරමින් කරෝල හොදි බොරේ යහමින් දාගෙන හිර කරල කොත ගහපු බත් පිඟානක් කාල දාන එක ගමේ කෙනෙකුට මහ වැඩක් නෙවෙයි...

බෝතලේ ගමේ ඒ කොණේ ඉඳන් අනික් කොණට විහිදුනු මහා විශාල වෙල්යායේ මැදින් තිබ්බ මහ නියරෙ දවසක් මම තනියම යද්දී මට දියබරියෙක් කෑවා,නියර මැද හිටපු දියබරියව මට පෑගුනාම ඌ වේදනාවට කට අඟල් හයක් විතර හෑයි ගාල ඇරල මගේ පිටිපතුල හැපුව, දත් පාරවල් වැදුණු තැනින් ලේ බින්දු දෙකකුත් ආව, ඇළෙන් කකුල හෝදගෙන මම වෙලට ගියා...

දියබරි ගැරඬි එහෙම කාපු කෙනාට  වෙන සර්පයෝ කන්නෙ නෑ කියල ගමේ කතාවක් තියෙනව, ඒ සර්ප වර්ග දෙක සර්ප කුලවලින් හීන කුලේ නිසා උන් කාපු කෙනාට අනික සර්පයො කට තියන්නේ නෑ කියලයි කතාව තියෙන්නෙ...කතාවෙ හැබෑ බොරුව මම දන්නෙ නෑ නමුත් මට නං තාම මේ වෙනකල් සර්පයෙක් කාල නෑ,සර්පයො මගේ කකුල් අස්සෙනුත් ඇදිල ගිහිං තියෙනව,දවසක්දා අපි කොල්ලො කට්ටිය බෝතලයක් ගන්න ඒ දවස්වල අපේ ගමේ හොර අරක්කු විකුණපු ලොක්කයියලගේ ගෙදරට ගියා,කුස්සිය පැත්තෙන් ගිහිං කතාකරපුවම...

මම වක්කරගෙන එනකං ඔහොම ඉන්නවල...

කියල ගියා අපිව ගෙට ගත්තෙවත් නෑ,අපිත් ඉතිං එලියට වෙලා හිටියා,බෝතලෙත් අරං යන්න කකුල උස්සන කොට මගේ කකුල යට මොකෙක්ද දඟලනව දැනුනා,ඉක්මනට අහකට පැනල බලපුවම මැර බැහැපු යෝධ කුණකටුවෙකුගේ තුන්හුලස් ඔලුව උඩ මම අඩිය තියාගෙන ඉඳල තියෙන්නෙ,මට පෑගිලා සෑහෙන වෙලාවක් හිටපු කුණකටුවට නිකං කලන්තෙ හැදිල වගේ කොහෙටවත් ඇදෙන්න බැරුව ඉන්නකොට කොල්ලො ටික ලොකු ගලක් උගෙ ඔලුවට අත ඇරල ඌව ඉක්මනටම නිවන් යැව්වා...

එදා ඒ සතා කෑවානං එහෙම සෑහෙන කාලයක් දුක් විඳින්න වෙනව උගෙ සයිස් එකේ හැටියට,එතන පහළ ඇළ නිසා සීතලට සර්පයො හරියට ඇදෙනව...ඔන්න ඔයවාගේ අපූරු ආකාරයටත් මම සර්පයන්ගෙන් බේරිලා තියෙනව,ඒ වුණාට අපේ පෝටයට සර්පයො කන්නෙ හොයාගෙන ගිහිං...දවසක්දා අපි කට්ටිය කතාකරකර ඉද්දි පොඩි සර්පයෙක් මාපිලෙක්ද කොහෙද මගෙ කකුල් දෙක අස්සෙන් ඇදිල ගිහිං පෝටය පස්සෙ එලවන්න ගත්තා...පෝටය සර්පයාට බයේ ඔරේ රන්,මමනං හිතන්නෙ මට සර්පයො කෑවෙ නැත්තෙ දියබරිය කාපු නිසා කියලයි.

හැබැයි ඉතිං අපේ ගමේ අයට සර්පයො කෑවට කලබල වෙන්න දෙයක් නෑ,සර්ප වෙදමහත්තය වෙළෙන් එහා පැත්තෙ ඉන්නෙ,ලාල්ලගෙ තාත්ත උපසේන වෙද මහත්තය විෂ වෛද්‍ය ශිරෝමණී, ගමේ කවුරුවත් සර්පයො කාපුවම ඉස්පිරිතාලේ යන්නෙ නෑ ලාල්ලගෙ ගෙදරට එන්නෙ,ලෙඩා ආපුවම කාපු සර්පය දැකල අඳුනගෙන එහෙම නැත්නං වෙද මහත්තය ලෙඩාගෙ ස්වභාවයෙන් දූත ලක්ෂණ වලින් කාපු සර්පය මොකාද කියල හොයාගෙන බෙහෙත් කිරිල්ල පටන් ගන්නවා...

එහෙම වෙලාවට පොඩි පහේ සර්පයො නෙවෙයි ලෙඩාට කාල තියනව කියල වෙද මහත්තය කියන්නෙ,නයෙක් පොළගෙක් නැත්නං පොළොන් තෙලිස්සෙක් වගේ අධික විෂ සර්පයෙක්...පස්සෙ පස්සෙ මේ කතාවට යටින් පොඩිපහේ නයෙකුත් යන බව මට තේරුණා...ඒ වුණාට ඉතිං  අපි ඔව්ව හොයන්න යන එකේ තේරුමක් නෑ ලෙඩාට සනීප වෙනවනං එච්චරයිනෙ...කොච්චර උනත් වෙද මහත්තය ලඟට ගෙනාපු කිසිම ලෙඩෙකුට අසාධ්‍ය වුණේවත් මැරුනෙවත් නෑ...
ඇයි අර මාළු අල්ලන්න බෝක්කුවට බැහැපු කුමාරයගෙ ඔලුවට මඩේ හිටපු හුංගො වටවෙලා වැඩේ දුන්නම කුමාරයට බේත් කරලා බේරුවෙත් උපසේන වෙද  මහත්තයමනේ...

වෙද මහත්තයට වෛද්‍ය සහතික පොතකුත් දීල තිබුණා ඔය පොතෙන් වැඩිපුරම ප්‍රයෝජන ගත්තෙ මමයි,ගොඩක් වෙලාවට යාලුවන්ට උදව් කරන්න...නෝ පේ ගිහිං රස්සාවෙන් එලවන්න ඉන්න උන්ව මම එක්කං ඇවිත් සර්පයෙක් කෑව කියල මැඩිකල් එකක් අරං දෙනවා,උගෙ වැඩෙත් හරි වෙද මහත්තයටත් අතට ගාණක් හම්බවෙනව...

කසිප්පු විකුණන ලොක්කයිය රෙදි මෝලේ වැඩකලේ,ඔයයකා අසූවෙ ඉස්ට්‍රයික් කරල රස්සාව නැතුව ඉද්දි රස්සාව දෙන්න නං රජයේ රෝහලකින් වෛද්‍ය සහතිකයක් ගේන්න කීවලු...ඒ ගමන මිනිහ ඇවිත් මට කිව්ව 

අනේ ඔයාට පුලුවන්නං මට මේ වැඩේ කරලා දෙන්න කියල...ඒ දවස්වල මම සෞඛ්‍ය අමාත්‍යාංශයෙ වැඩකළේ...මහ රෝහලේ දන්න කරන අය ගොඩක් හිටපු නිසා කරදරයක් නැතුවම මම සහතිකේ අරං දුන්නා  

ලොක්ක මේ සහතිකේ ගිහිං දීපුවම ආපහු රස්සාව දීල,මනුස්සයට දැන් වැඩේ හරි ඉහළයි,අපේ ගෙදර ඇවිත් අම්මත් එක්ක මගේ ගැන මහ ලොකු වර්ණනාවකුත් කරල ගියා කියල අම්ම මගෙත් එක්ක කිව්ව...හැබැයි වැඩේ නොකෙරුනා නං එහෙම බනින්නෙ මාව බල්ලට දාල...

ඔය සූට් බූට් ගහගෙන රස්සාවට ගියාට ඕකට කරන්න පුළුවන් රෙද්දක් නෑ  හ්ම්ම්...

 ඊට අවුරුදු තිහකට විතර පස්සෙ අපේ මරණාධාර සමිතියෙ සාංඝීක දානෙ වෙලාවෙ දානෙ පිළිගන්වල එහෙම අපි කට්ටිය ලොක්කයියලගේ ගෙ පිටිපස්සෙ ඇළ අයිනෙ දරමඩුව ළඟ කෑමට පෙර පොඩ්ඩක් අනුමත වෙමින් හිටියා...දර මඩුවෙ වහලෙට ගිහිං තිබ්බ මැරිච්චි අල වැලක් දැකපු මට වැලේ හොඳ අලයක් ඇති කියල හිතුණා...

ලොක්ක ලේසියකට කෙනෙකුට යමක් දෙන මිනිහෙක් නෙවෙයිනෙ,කෝකටත් කියල මම අහල බැලුව...

ලොක්කයියෙ මේ අල වැල ගලෝල බලමුද ඕයි...

අපොයි ගලෝගන්න ඔය වැල විතරක් නෙවෙයි තියන ඔක්කොම අල වැල් ගලවගෙන යන්න...

ඒ මොකද ඕයි එච්චර...

ඇයි මට රස්සාව නැතිවුණු වෙලේ ඔයානෙ කිසි ආඩම්බරයක් නැතුව මැඩිකල් එක අරං දුන්නෙ වෙන එකෙකුට කියල ඔය වැඩේ කරගන්න ගියානං උන් කීයක් පගා කනවද...ඔයා කරපු උදව්ව මට හොඳට මතකයි...

හැත්තෑ ගණන්වල අපේ ගමට ලයිට් ආපු කාලෙ මුලින්ම වගේ ලොක්කයිය ගෙදරට ලයිට් ගත්ත,රස්සාවට අමතරව කරපු  කසිප්පු වෙළඳාම නිසා මිනිහට හොඳට සල්ලි තිබුණා, ලයිට් ගත්ත විතරක් නෙවෙයි දොරට බෙල් එකකුත් හයි කළා...හැබැයි ඔය බෙල් එක ගහන්න එළියෙන් හයිකරල තිබ්බේ නිකං සුවිච් එකක් ඔන් කරල බෙල් එක වැදුනට පස්සෙ ඕප් කරන්න ඕනෑ...අපි ඒ කාලෙ රෑ නමයයි තිහේ ෂෝ එක බලල මහ රෑ ජාමෙ එන ගමන් ලොක්කගෙ බෙල් එකේ ස්විච් එක දාල යන්න යනව...

ට්‍රීන් ට්‍රීන් ට්‍රීන්....

නොනැවතීම බෙල් එක වදිනකොට ලොක්ක මෙලෝ සිහියක් නැතුව ස්විච් එක දාපු උන්ගෙ මවුවරුන් සමරනවා...දොර ඇරල එලියට ඇවිත් ස්විච් එක ඕප් කරල ආයෙම බැන බැන යනව...අපිට ලොක්ක මරු බයිට් එක, ආයෙම චිත්‍රපටි බලල එනකොට කරන්නෙත් ඒ වැඩේමයි...ලොක්ක කීප දවසක් පොල්ලකුත් අරං හැංගිලා රැකල හිටියයි කියලත් ආරංචි වුණා...

බැල් එක ගහන වේස බල්ලන්ගෙ ඔළුකටු කුඩුවෙන්න දෙන්නෙ අහුවුණොත් එහෙම...

ඒ වුණාට වැඩේ හරිගියෙ නෑ ලොක්කට කවුරුවත් අල්ලගන්න බැරිවුණා...ලොක්ක ඉක්මනටම ඩබල් ස්විච් එකක් ගෙනත් බෙල් එකට හයි කළා...