අද ලයිබ්‍රරිය අවුස්ස අවුස්සා ඉද්දි පරණ පොතක් අහුවුනා,මාර්ටින් වික්‍රමසිංහයන්ගේ "කළුනික සෙවීම"(1951)මාතෘකාව දැක්ක ගමන් මට කළුනික ගැන පරණ කතාවක් මතක් වුනා.කළුනික වලින් කරන්න ඇහැක් හපන්කම් වගයක් අපේ සීයා ඒ කාලෙ මගෙත් එක්ක කීවා මට මතකයි.ඒ විතරක් නෙවෙයි කළුනික ගහක් අපේ වත්ත පහළ තියෙනව කියලත් කිව්වා.ඒ කාලෙ කළුනික ගහක් කියල හිතාගෙන හිටියට ඒ නික ගහක් කියල පස්සෙ දැනගත්තා ඒ කියන්නෙ කළු නැති නික.
අපි පුංචි කාලේ වේලිච්ච නික කොළ පාවට්ට කොලේක සුරුට්ටුවක් වගේ ඔතාගෙන දුං අදිනවා.පාවට්ට දුම නික දුම සරීරෙට අගුණක් නෑයි කියල කතාවකුත් තිබුණු නිසා වැඩිහිටියොත් මේ දුං ඇදිල්ල දැක්කට මොකුත් කිව්වෙ නෑ.මොන බේත උනත් දුං සැරේ එකම නිසා ටිහිකින් ඔලුව කැරකෙන්න ගන්නවා.අපේ බොන ලිඳ ළඟ තිබුණු කළු උක් පඳුර මතක් වෙන්නෙ එතකොටයි.උක් පඳුරෙන් ගහක් කපාගෙන ළිං මිදුලෙ ඉඳන් බරු ගහනකොට අම්ම කෑ ගහනවා.
ඔය උක් පඳුර විනාස කරන්න එපා ළමයිනේ,බේතකටවත් ගන්න ඔය ගස් දෙකතුන පරිස්සං කරගෙන හිටියෙ,ඒකත් කාල දාපල්ලා...
අම්ම එහෙම කියන්නෙ කළු උක්ගස් බේතට ගන්න හින්දයි.බේත් හේත් වලට කළු උක් හොයන අය අපේ ගෙදරට ඇවිත් කළු උක් ගස් කපාගෙන යනවා,අපි නිකං කාල දානවට වඩා එහෙම දුන්නම පිං සිද්දවෙනවලුනෙ.කළු උක් ගස් බේතට විතරක් නෙවෙයි දත් සුදුවෙන්නත් හොඳලු නේද.ඔය ගැන මම මෙන්න මෙහෙම කතාවකුත් අහල තියෙනවා.
ඔන්න එක ගමක හිටපු ඉලන්දාරියෙකුට මඟුලක් කතාකරල පහුවදා මනමාලි බලන්න යන්න සුජානම.ගංඔල ඉලන්දාරි කවුරුත් වගේ මේ ඉලන්දාරියත් තදෙන්ම විට හපපු නිසා දත් වහල්ලෙ බුලත් කහට බැඳිල බොහොම අජුවට තිබුනලු.ඒකෙ වගේ වගක්වත් නැතුව විට හපමින් ඉන්න කොල්ල දැකපු අම්මට යස්සය ආරූඪ වෙලා කොල්ලට ගෝලු ගත්තා...
ඈ බොල තෝ හෙට මනමාලගං යන්න ඉන්න එකා නේද, බලාපිය තොගෙ දත් වහල්ලෙ හැටි,රටඉඳි මෝල වගේ. ගෑනු බලන්න යන්නෙත් ඔහොමද බොල,අනේ අම්මපල්ල අඟුරු ගෝනියක් දාල ඇතිල්ලුවත් ඔය වහල්ල නං සුදුවෙන එකක් නෑ,ඉඳා මේ සතපහ අරං ගිහිං කළු උක්ගහක් වත් විකල බලපිය යන්තං හරි අව පාටක් ගහයිද කියල...
කොල්ල අම්ම දුන්න සතපහත් අරං කඩමණ්ඩිය පැත්තට පල්ලං බැස්සා,ගිහිං වරුවකින් ඉතර ආපහු ඇවිත් පිලේ ඉඳගෙන ඉන්නව අම්ම දැක්කා දත් වහල්ලෙත් වෙනසක් නෑ තිබ්බ විදිහමයි.
කෝ බොල කළු උක් ගහ?
උඹ කිව්වට කඩමණ්ඩිය පැත්ත පළාතක කළු උක් ගස් තිබුනෙ නෑ ඕං...
එතකොට තොට මම දීපු සතපහ කොයි?
උක්ගස් තිබුනෙ නැති හින්ද මං ඒ සතපහෙත් බුලත් විටක් හප හපා ආවනෙ එහෙනං...
මේ තව කළු උක්ගස් කතාවක්,මුස්ලිම් ජාතිකයො ලංකාවෙ වෙළඳාම පටන් ගත්තෙ අද ඊයෙ නොවෙයි ,පෘතුගීසින් ලංකාවට එන්නටත් පෙර ඔවුන් ලංකාවෙ වෙළඳාම් කටයුතුවල යෙදී තිබුණා.ඉතිහාසෙන් ගත්තොත් එහෙම මෙන්න මේ විදියට දැකගන්න පුළුවනි.
"මුස්ලිම්වරු වාණිජ්‍යයෙහි අති දක්ෂ වුහ.ඔවුහු කුරුඳු,කුළු බඩු,පොල්,පොල්තෙල්,කළුවර, බුරුත, ඇතුන් ආදී ලාංකික ක්‍රයවස්තු විශේෂයනට උසස් මිල ගෙවූහ."
"සිංහලයෝ බොහෝ කලෙක සිට මුස්ලිම් වරුන් හා දැහැමෙන් ගනු දෙනු කළ පළපුරුදු කම් ඇති හෙයින් පරංගි සැහැසිකම් නොඉවසන්නෝ,නොයෙක්විට මුස්ලිම්වරුන්හටම බඩු සැපයීම කළහ."
(30 පිටුව,විජයබා කොල්ලය,ඩබ්ල්යු.ඒ.සිල්වා,2013,විසිපස්වෙනි මුද්‍රණය )
"අස්වැන්න කාලයට මේ ගම්වලට වරින් වර එන මරක්කල වෙළෙන්දෝ වගයක් වෙති.නොයෙක් වර්ගවල බඩුවලින් පිරුණු ගෝනි දෙපැත්තේ එල්ලූ තවලම් ගොනුන්ගේ ගොන්බරු හෙවත් ගොන්මිණි හඬවමින් දෙදෙනා බැගින් එන මේ මරක්කල වෙළෙන්දෝ මේ ගම්මුන්ට වුවමනා හැම දෙයක්ම පාහේ ගෙන එති.පිහියා,පොරෝ,පිත්තල භාජන,පීරිසි කෝප්ප,වෙඩි බෙහෙත් ,කැප්*,පුවක්,දුම්කොළ,ලුණු,රෙදි පිළි,පබළු වර්ග වළලු මෙයින් සමහරකි.ඔවුහු මේවා ගම්මුන්ගේ මිරිස්,ඉරිඟු,කුරක්කන්,වියලි දඩමස්,ආදියට හා තහනම් ද්‍රව්‍යයක් වූ ගංජා වලටද හුවමාරු කර ගනිති."
(වන සරණ,ආර් ඇල් ස්පිටල් දෙවන මුද්‍රණය 1995,43,44 පිටු)
( *මෙහිදී කැප් යනුවෙන් සඳහන් වන්නේ කැප් තොප්පි නොව බේත් කොටන තුවක්කුවක වෙඩිල්ල කොටා එය පත්තුකිරීමට අත්‍යාවශ්‍යම දෙයක් වන කැප් එකය.වනාන්තරබද ගම්වල ගැමියන් සහ වැද්දන් මෙය ගිනිමල් යනුවෙන්ද හැඳින්වූහ.)
( *මෙහිදී කැප් යනුවෙන් සඳහන් වන්නේ කැප් තොප්පි නොව බේත් කොටන තුවක්කුවක වෙඩිල්ල කොටා එය පත්තුකිරීමට අත්‍යාවශ්‍යම දෙයක් වන කැප් එකය.වනාන්තරබද ගම්වල ගැමියන් සහ වැද්දන් මෙය ගිනිමල් යනුවෙන්ද හැඳින්වූහ.)
"රබර් ජය කාලයේ නම් නිකිණියානට නිතර යන එන අමුත්තන්ගෙන් කිසි හිඟයක් නොවීය.එකල මෙහි අමුත්තෙකු දැක්මෙන් කිසිවෙකුට අමුත්තක්ද නොවීය.දැන් දැන් නම් මෙහි අමුත්තෙකු පැමිණෙන්නේ ඉතාම කලාතුරකිනි.ගොලෑ පුවක් ගන්නට එන තලතුනා මරක්කල මිනිහාත්,එළුවන් හා ගවයන් මසට ගෙනයන තරුණ මස්කඩ කාරයාත්,දුම්කොළ වෙළඳා හා රෙදි පොට්ටනි කාරයාත්,පිට මිනිසුන් වුවද මෙහි නිතර යන එන්නන් බැවින් අමුත්තන්සේ නොගැනෙති."
(කැලෑහඳ,ඩබ්ල්යු ඒ සිල්වා හත්වෙනි මුද්‍රණය1993,98,99 පිටු)
ඉතිං මේ විදියට කියවෙන්නෙ අනාදිමත් කාලයක හිටං මුස්ලිම් වෙළෙන්දන් හා සිංහල ගම්වැසියන් අතර තිබු අන්‍යොන්‍ය සහජීවනයයි.මේ උදවිය ඉතා පැහැදිලිවම තමන්ගෙ ජාතියෙන් පිට ගමෙන් පිට අය උනාට ගම්වල අය ඒ වෙළෙන්දන් පිට මිනිසුන් සේ සැලකුවෙ නැහැ. ඒ කාලෙ ගම්මු ගමෙන් පිටට යෑමක් තිබුනෙම නැති තරං නිසා තමන්ගෙ රෙදි පිළි ආදී වෙනත් අවශ්‍යතා පිරිමහගන්නෙත් එකතු කරන බව බෝග ආදිය විකුණන්නෙ හුවමාරු කරගන්නෙත් මාස කීපෙකට වතාවක් ගමට එන මුස්ලිම් වෙළෙන්දන් එක්ක ගනු දෙනු කිරීමෙනුයි.දිගින් දිගටම ගමට ඇවිදින් හිතවත් වුන මේ වෙළෙන්දන් එක්ක ගම්වැසියන් ණය ගණුදෙනු පවා කරන්නට තරම් සමීප වෙනවා.
ඔය විදියට කාලයක් තිස්සෙ ගමේ අයත් එක්ක බොහොම හොඳින් ගණුදෙනු කරපු එක මුස්ලිම් වෙළෙන්දෙක් හිටිය ගම්මුත් ඔහුට බොහොම හිතවත්,ඔන්න දවසක්දා දවාලෙ මේ වෙළෙන්දා තමන්ගෙ බඩු පොට්ටනියත් ඉහ තියාන වෙලේ මහනියර දිගේ ගමට එන්න එනවා.එක ලියැද්දක නියර කොට කොටා හිටපු ගොවියෙක් දැක්ක වෙළෙන්දා මොහොතකට නැවතුනා.
හා තම්බි කාලෙකට පස්සෙ නොවැ කොහොමද වාස දේස...
එහෙනං, අපි ගමේ ගිහිං එන්න තමයි ගියා අප්පුආමි,හප්පා අව් රස්නෙ හරි ෂරයිනේ දිව ගිලෙන්න එනවා තිබාසේ...
දැන් ටික දොහක ඉඳන් පෑවිල්ලක් අල්ලල දවල්ට අව් කාස්ටකේ,කොහෙද වතුර කොතලෙත් ඉවරයිනෙ ඔහොම්මම අපේ ගෙවල් පැත්තට ගොඩවුනා නං පිපාසෙ යන්න උක් ගහක්වත් කපාගෙන කන්න බැරුවය, මං කිව්වයි කියමුකෝ...
කියාපු විදියටම තම්බිත් වෙල්යාය කෙළවරේ තිබ්බ ගොවි ගෙදර මිදුලට ගොඩවෙලා කතාකරපුවම ගේ ඇතුලෙ හිටපු ගොවි බිරිඳ එලියට ආවා.
හානේ මේ තම්බිනෙ මං කවුද කියල බැලුව ඒත්,මදැයි දැකපු කල් කොහෙද අප්පේ ගිහිං හිටියෙ...
කට හද හදා කතාකරන ගොවි බිරිඳගේ රූ සිරියාවත් නට නටා ඉස්මතුවෙන නාරි ලාලිත්‍යයත් දිහැ ගල්බීත වෙලා බලාගෙන හිටපු තම්බිට ඇය ගැන පුදුමාකාර කෑදරකමක් ඇතිවුණා.කියන්න ආපුදේත් අමතකවෙලා කටත් ඇරගෙන බලාගෙන ඉන්න ගත්තා ගොවි බිරිඳ තාම කියවනවා.
මේ මොකැයි මේ බයවෙලා වගේ මගෙ දිහැ බලං ඉන්නෙ ගෙට ඇවිත් ඈඳි ගන්නෙ නැතුවැයි...
ගොවි බිරිඳ දිහාවෙම බලං හිටපු තම්බිට මෙන්න මේ වෙලාවෙ පුදුමාකාර නුවණක් පහළ වුනා,නුවණක් කිව්වට තරමක කපටි හිතක්,හරිගියොත් එහෙමයි නැත්නං එහෙමයි කියල හිතපු තම්බි දෙසැරයක් හිතන්නෙ නැතුව තමන්ගෙ හිතේ තිබ්බ දේ යෝජනාවක් හැටියට කීවාම මේ සැරේ ගල් ගැහුනෙ ගොවි බිරිඳයි.
මොකක් මොකක් තම්බි හැබෑටම එයා එහෙම කිව්වද?
එහෙනං ආය මොනවද ඔනෑනං අහල බලන එකනෙ...
තම්බි එහෙම කිව්වම ගොවි බිරිඳ වත්තෙ කෙලවරට ගිහිං වෙලේ වැඩකරන ගොවියට කතාකලා...
මේ....ඇත්තදෝ...
මේක අහපු ගොවියත් හිතුවෙ තම්බිට කළු උක් ගහක් දෙන එක ගැනයි අහන්නෙ කියල.
අනේ දීපාං...
ගොවිය එහෙම කිව්වම හිතේ තිබ්බ සැක සංකා පහවෙලා ගියපු ගොවි බිරිඳ අඟර දඟර ගමනින් ගේ ඇතුළට යද්දි තම්බිත් හිමිහිට ඒ පස්සෙන් ඇදුනා.ගේ ඇතුලෙ තිබුණු කබල් ඇඳේ හැතපුනු මේ දෙපොළගේ ප්‍රේමාලිංගනය තරමක් වෙලා යනතුරු දිගින් දිගට ඇදිලා ගියත් කොයි මොහොතක හෝ වෙලේ වැඩ ඉවරවෙලා ගොවියා ගෙදර ඒවි කියන බය මුල ඉඳන්ම දෙගිඩියාවෙන් හිටපු තම්බිගෙ හිතේ තිබුන නිසා ඇඳ මත කටයුත්ත ඔහු ඉක්මන් කළා.
මහ හදිසියකින් දාඩිය පොල්ල දාගෙන හැති හලාගෙන දඟලන තම්බිගෙ ඇඟේ වෙලිල හිටපු ගොවි බිරිඳට තරමක දුකකුත් හිතුණා.
අප්පොච්චියෝ මොකද්ද මේ හදිස්සිය ඇඳ කැඩෙයි තම්බි...
ගොවි බිරිඳ හුරතලේට කිව්වෙ කටත් ඇරගෙන හැති හලමින් දඟලන තම්බිගෙ එළු රැවුලෙන් අදින ගමන්.
අඳ කඩිච්චදෙන් පොලු හලිච්ච්චදෙන් මා මරිච්චදෙන්...
හති දමමින් කියපු තම්බි හනි හනිකට රාජකාරිය අහවර කරල පුසුඹ සබන් කැටයකුත් ගොවි බිරිඳට දීල ඉක්මන් කරල ගෙදරින් පැනගත්තේ වෙලේ වැඩ ඉවරකරල ගොවියා ආවොත් එහෙම ඔලුව පලාගන්න වෙන්නෙ කියල හිතමිනුයි.
