අද ලියන්නට සුදානම් වෙන්නේද කලින් ලියු කතාවක ඉතිරි කොටසයි. මේ කතාව මා ලියා තිබුණේ මීට අවුරුදු තුනකට පමණ පෙර වුවත් ඉතිරි කොටස ලිවීම දිනෙන් දින අතපසු විය. අවුරුදු තුනකට පසු හෝ මේ කතාවේ තවත් කොටසක් ලියාගැනීමට හැකිවීම සතුටකි.
ඇස් දෙකත් ලොකු කරගෙන ගල් බීතවී බලා සිටි ජයතිස්ස ඉස්කෝලෙ මහත්තයා දුටු රංජිත්ට සිනාගියත් ඉස්කෝලෙ මහත්තයාගේ විස්මය පහවුණේ නැත. පොලීසියේ යමපල්ලන් ඇවිත් මල්ලිලා දෙන්නා පැහැරගෙන ගිය දවසේත් රංජිත් ගෙදර නොසිටියේ ඔහු ඒ කාලයේ මීගමුව පැත්තේ ඉස්කෝලෙක උගන්වමින් ගුරු නිවාසයක නැවතී සිටි නිසාය. වෙච්ච සිද්දිය සහමුලින්ම දැනගන්නට ලැබුණේ ගෙදර අයගෙන් සහ යාළුවෙක් වුන සුමින්ද ගෙනි.
මල්ලිලා දෙන්නා රාජ්‍ය විරෝධී සංවිධානයකට සම්බන්ධවී වැඩකරන බව රංජිත්ට කණින් කොනින් ආරංචි වී තිබුණත් පැහැරගෙන යන්නට තරම් දේවල් ඒ දෙන්නා අතින් සිදුවී නොමැති බව රංජිත් සිතා සිටියේය. එහෙත් සංවිධානයේ කාගේ අතින් හෝ නම කියැවුණු පමණින් වුවත් තරුණයින් පැහැර ගෙන යන්නට පොලීසිය සැදී පැහැදී සිටි බව රංජිත් නොදැන සිටි කරුණක් විය.
පොලීසිය රංජිත්ලාගේ ගේ වටකළේ රෑ දොළහත් පහුවී ගෙදර සියල්ලන්ම නින්දේ සිටිද්දීය. වයස විස්සක තරුණයෙක් වූ ලොකු මල්ලීත් අවුරුදු දාසයක යව්වනයෙක් වූ පොඩි මල්ලීත් ඒ වෙලාවේ නිදි සුව විඳිමින් සිටියහ. පොලීසිය ගේ වටකර දොරට ගහද්දි කලබලයෙන් පිබිදුණු මේ දෙදෙනා වෙලා තිබු දේ මොහොතකින් වටහාගෙන සිවිලිම උඩට නැග සැඟවී ගත්හ. පොලීසිය දොර ඇරවාගෙන බොහෝ වේලාවක් ගේ සෝදිසි කර යන්නට හැරෙද්දී උඩ සැඟවී සිටි එකෙකුගේ කරුමෙටම සිදුවූ චලනයකින් සිවිලිම සද්ද විය. සද්දය වටහාගෙන මාරාවේෂ වූ පොලිස් ලොක්කා සිය භටයන් මෙහෙයවා උඩ සැඟවී සිටි දෙදෙනා බෙල්ලෙන් අල්ලාගෙන පහළට බස්සවා ගත්තේය. එදා දෑත් බැඳ ගෙනගිය අයිය මලෝ දෙදෙනාගේ හාංකවිසියක් ඉන්පසු දැනගන්නට නොවීය.
රංජිත්ගේ මල්ලිලා අල්ලාගෙන යනවා බලාසිටි තවත් එකෙක් ගමේ සිටියේය. ඒ සුමින්ද නම් රංජිත්ගේ මිතුරෙකි. ඔහුගෙන් රංජිත්ට දැනගන්නට ලැබුණු විස්තරය මෙහෙමය.
රාජ්‍ය විරෝධී වැඩ කළත් නැතත් රෑ පානේ පාරේ ඉන්නා කොල්ලෙක් දැක්කොත් අරගෙන ගිහින් අතුරුදහන් කරන සමයක් වූ ඒ කාලයේ සුමින්ද ජීවත්වුණේ කොයි වෙලාවේ තමන්ව අල්ලාගෙන යයිද කියා පණ බයෙන්ය. රෑ නිදාගන්නට ගියත් නින්ද නොඑන්නේ බයටමය. ඒ වෙලාවට සුමින්ද ගේ ඉස්සරහ තියෙන පාලු වත්තට ගිහින් සැඟව ගනී. ටිකක් වෙලා වත්තේ හිටියත් එතනදීත් කවුරුවත් දකීදෝ සැකයෙන් ආපහු ගෙදර කාමරයට එයි. නිල නොලත් භීෂකයින් සහ නිල ලත් භීෂකයින් සැඟවී සක්මන් කරන රාත්‍රිය අතිශයින් බිහිසුණුය. ආණ්ඩුවේ පාර්ශවයේ නිල ලත් භීෂකයින් එන වාහන වල එන්ජින් සද්දෙ ඈතට ඇහෙනවාට සුපිරියටම ටියුන් කර තිබේ. කොහොමත් ඔවුන් ගොදුරු සොයා යන්නේ වාහන ඈත නවත්වලාය. රංජිත්ගේ මල්ලිලා ගෙනගිය දා රාත්‍රියේද ඔවුන් වාහනය නවත්වා තිබුණේ සුමින්ද ලාගේ ගෙට උඩින් කන්දේය. රාත්‍රියේ බල්ලන් බුරා හැලෙද්දී වාහනයෙන් බැස පයින්ම රංජිත්ලාගේ ගෙදරට ගිය ඔවුන් මල්ලිලා දෙන්නා දෑත් බැඳ රැගෙන එද්දී ද සුමින්ද සිටියේ ගේ ඉස්සරහ පාළු වත්තේ මහ කොස් ගහේ අත්තක් උඩ හැංගිලාය.
කොල්ලන් දෙදෙනා ඉස්සර කරගෙන ඔවුන් වාහනය තියෙන තැනට එක පෝලිමට එන හැටි සුමින්ද දැක්කේ හඳ එළියෙනි. රංජිත්ගේ ලොකු මල්ලී කතා කරනවාත් සුමින්ද අසාගෙනය. ඔහුගේ කටහඬ භීතිය නිසාම උස් ස්වරයක් ගෙන තිබු බව සුමින්දට මතකය. ඔහු කතා කරනවා අවසන් වරට අසා සිටියේත් ඔවුන් අවසන් වරට දුටුවේත් සුමින්දය.
ජයතිස්ස ඉස්කෝලේ මහත්තයා රංජිත්ගේ කතාව හුම් සද්දයක් නැතිව අහගෙන හිටියේ ඇස් දෙකත් උඩ ඉන්දවාගෙනය. ඉස්කෝලෙ මහත්තයා ගෙදර ගිහින් පියවතී හාමිනේට කතාව කියද්දී දිලිනිත් කතාව අසා සිටියේ දොර ළඟ ඉඳගෙනය. කවදාවත් නොදුටු කොල්ලන් දෙන්නෙක් ගැන ඇතිවූ සියුම් ශෝකයකින් ඇගේ සිත පිරී ගියේය.
" ඕවා ඉතිං තම තමන් ගෙනාපු ආවුස හැටියට නොවැ සිද්දවෙන්නෙ හාමිනේ!" ඉස්කෝලෙ මහත්තයා කීවේ කතාව කෙළවර කරමිනි.
" එතකොට දැන් රංජිත් මහත්තය විතරයි ගෙදරට ඉන්න කොල්ලා?" පියවතී හාමිනේ ඇසුවේ ඉස්කෝලෙ මහත්තයාගෙනි.
" එහෙමලු! අක්කයි නංගියි දෙන්නත් දීලලුනේ!"
ඉස්කෝලෙ මහත්තයාට තවත් කිට්ටු වුනු පියවතී හාමිනේ කතා කළේ කටහඬ පහත් කරමිනි.
" එහෙනම් මහත්තයො වෙලාවක රංජිත් මහත්තයගෙන් අහල බැලුවොත් නරකද?"
" බලමුකො, මේ දවස්වල මිනිහ අල්ලගන්න නං එක්කො කුඹුරට එක්කො හේනට යන්න වෙනවා."
ගල්ගමුවේ සිට කිලෝමීටර් විස්සක් පමණ දුරින් පිහිටි පාසැලේ උගන්වමින්ද නිවාඩු වෙලාවට කුඹුරු, හේන් ගොවිතැන් කරමින්ද රංජිත් ගතකළේ සැහැල්ලු දිවියකි. පවුල් බරක් හෝ වගකීම්ද නොතිබුණු රංජිත්ට මිළ මුදලින්ද අඩුපාඩුවක් නොවීය. පාසැලට පහළින් තිබු ගුරු නිවාස කාමරයක පදිංචි වී සිටි රංජිත් ට පාළුව මකන්නට උපකාරී වුණේ ගල්ගමුවේ සිට එන බසයෙන් ගෙන්වා ගන්නා අරක්කු බෝතලයයි. සමහර දිනෙක රංජිත්ට බෝතලය හිස් කරන්නට උදව් කරන්නට හවස් අතේ කාමරයට එන්නේ තැපැල් මහත්තයාය. සතියේ දිනවල කන්තෝරුවේ වැඩකරන තැපැල් මහත්තයා සති අන්තයේ අඹු දරුවන් බලන්නට ගමේ යයි.
රංජිත්ට දෙවේලේ බත සැපයෙන්නේ ළඟ පාත තිබු ගෙයක් වූ විල්සන් ලාගේ ගෙදරිනි. රෑ බත පිඟානකට බෙදා මැටිකෝප්පයකින් වසාගෙන රංජිත්ගේ නවාතැනට රැගෙන එනු ලබන්නේ විල්සන්ගේ බිරිඳ බිසෝමැණිකා විසිනි. ඇයට කවුරුත් ඇමතුවේ බිසෝ යනුවෙනි. රංජිත්ගේ රෑ කෑම වේලද රැගෙන මඳ අඳුරේ ඇය එනවිට කාමරය ඉදිරිපිට ඇති රුක්අත්තන ගහ යට බංකුවේ රංජිත් හිඳගෙන සිටින්නේ මීවිතකින් පදම්වී ගීතයක් මුමුණමිනි. පිරිපුන් අඟ පසඟින් හෙබි රුවැත්තියක් වූ බිසෝ ඇතුළට ගොස් කෑම පිඟාන කාමරයේ තබා දහවල් හිස්වූ භාජන ද රැගෙන නිතඹ නළවමින් යනු දකින රංජිත්ගේ සිතේ ඇතිවන්නේ කෑදරකමකි.
ජයතිස්ස ඉස්කෝලෙ මහත්තයාගේ ලොකු දුව වන දිලිනිව රංජිත්ට යෝජනා කළේ ඉස්කෝලෙ මහත්තයාමය. මෙය රංජිත් බලාපොරොත්තු වුවක් නොවූ නිසා ඔහුගේ සිතේ ඒ ගැන ඇතිවුයේ විස්මයකි. මොනවා කරන්නදැයි සිතා ගන්නට නොහැකිව සිටි රංජිත්ගෙන් ඉස්කෝලෙ මහත්තයාම දිනක් ඒ ගැන විමසුවේය.
" අපේ යෝජනාව ගැන මහත්තයගෙ අදහස මොකක්ද?" ජයතිස්ස ඉස්කෝලෙ මහත්තයා අසයි.
සිහින් සිරුරක් ඇති රූමත් දඟකාර කෙල්ලක වූ දිලිනිට අකමැති වෙන්නට හේතුවක් රංජිත්ට නැත. හොඳින් අධ්‍යාපනය හදාරා ඇති දිලිනි පාසැලේ වොලිබෝල් කණ්ඩායමේ නායිකාවයි. දීප්තිමත් දෑසක් ඇති ඇගේ සිරුරෙන් තරුණකම නට නටා ඉස්මතුවේ. ලාබාල කම හැරෙන්නට පවුලක් වෙන්නට වෙනත් කිසිම නුසුදුසු කමක් දිලිනිගෙන් රංජිත්ට නොපෙනේ.
" මගෙ නම් අකමැත්තක් නෑ මහත්තයා, ඒත් ඉතින් මේ වගේ දේවල් අපේ ගෙවල් වලිනුත් දැනුවත්ව කෙරෙන්න ඕනෑ නේද? "
" බොහොම හොඳයි, බොහෝම හොඳයි, වෙන්නත් ඕනෑ එහෙම්ම තමයි. මහත්තයගෙ කතාවට මම බොහොම මනාපයි. එහෙම නම් ගෙදරටත් කියල ඒ ගොල්ලන්ගෙත් කැමැත්ත ඇතුව දිනයක් යොදාගෙන අපේ ගෙදර ඇවිල්ල යන්නකො."
" ඊළඟ සතියෙ ඉස්කෝලෙ නිවාඩු දීල වෙලේ ගොයම් කැපුවට පස්සෙ මම ගෙදර යනවා. ගිහින් අම්මලටත් කියල මහත්තයට දිනයක් කියල එවන්නම්. එහෙම හොඳයි නේද?"
" එහෙම හොඳයි, අපි කට්ටියත් නිවාඩුවට ගෙදර යනවා. එහෙනම් මහත්තයලට කුලියපිටියෙ අපේ මහගෙදර එන්න පුළුවනි."
" ඔව් එහෙම එන්න තියෙනව නම් අපටත් ලේසියි."
ඊළඟ සිකුරාදායින් එළඹුණු වසර මැද පාසැල් නිවාඩුවට ජයතිස්ස ඉස්කෝලෙ මහත්තයා සිය පවුලත් සමග ගමේ යන්නට පිටත්විය. රංජිත් සිය කුඹුරේ ගොයම් කපන්නට යොදාගෙන තිබුණේ සෙනසුරාදාය. සරුවට සැදී පැසී තිබුණු කුඹුරේ අස්වැන්න රංජිත් බලාපොරොත්තු වුනාටත් වැඩියෙන් තිබිණි. ගමේ යද්දී කොටාගෙන යන්නට වී ගෝනි දෙකක් ඉතුරුකරගෙන ඉතිරි වී තොගය විකුණා දැමු රංජිත් හවස් අතේ කාමරයට ආවේ සැහැල්ලු සිතිනි. හිතේ බුබුළු දමමින් නටන සතුට බෙදාගන්නට කවුරුවත් නැති එක ගැන රංජිත්ට දුකසිතුනේ බෝතලයෙන් වීදුරු දෙකක් හිස්වුන පසුවය. "හෙටම ගෙදර යනවා" යි රංජිත් සිතුවේය.
" මහත්තය තනියම කරුවලට වෙලා බර කල්පනාවක වගේ!"
හිතුවෙවත් නැති වෙලාවක පිටුපසින් ඇසුණු හඬින් රංජිත් කල්පනා ලොවින් මිදුණි. ඒ බිසෝ රෑ කෑම පිඟාන රැගෙන එන වෙලාවයි. ඇය කඩිනම් ගමනින් තමන්ට පිටුපා ගෙට ඇතුල්වනු ඔහු බලාසිටියේ බමන දෑසිනි. සවස දිය නාද්දී ගාන ලද සබන් වර්ගයක සුවඳ ඇය පසුපසින්ම ඇදෙනු ඔහුට දැනිණි. රංජිත් බංකුවෙන් නැගිට්ටේත් ගෙට ඇතුල්වුනේත් නිරායාසයෙන් මෙනි. කෑම පිඟාන කාමරයේ මේසය උඩ තැබූ බිසෝ සිහිනිඟ නළවමින් කාමරයෙන් එළියට එයි. එක්වරම තමන් ඉදිරියේ පෙනීසිටි රංජිත් දුටු ඇය මොහොතකට තිගැස්සුනත් ඉදිරියට එන බිසෝගේ අතකින් අල්ලා ලඟට ගත් රංජිත් ඇයව තරයේ වැළඳ ගත්තේ කිසිදු කතාබහකින් තොරවය.
" අප්පේ, මේ මොකද මහත්තය, අත අරින්න අනේ, කවුරුවත් ආවොත් එහෙම?" කලබලයෙන් කතාකරන බිසෝ ගේ විසල් නෙත් යුගලේ රැඳී ඇත්තේ විස්මයකි.
" කවුරු එන්නද බිසෝ, මෙච්චර වෙලා මම තනියම හිටියෙ, මාව බලන්න කවුරුවත් ආවෙ නෑ, ඔයාවත් ආපු එක කොච්චර දෙයක්ද?" දෑස් පියාගත් රංජිත් කියන්නේ අසිහියෙන් මෙන් කියවයි.
" ඉතින් මම ආවනෙ මහත්තය බලන්න, කෝ මට දැන් යන්න දෙන්නකො, කරුවලත් වැටිලනේ."
ඇය එහෙම කිව්වත් රංජිත්ගේ ග්‍රහණය ඇයට කරදරයක් නොවන බව ඇගේ මුහුණේ ඇඳී ඇති මඳ සිනහවෙන් පෙනේ. රංජිත් එක්වරම වැලඳ ගනිද්දී ඇය මඳක් තිගැස්සුනත් ක්ෂණයකින් යථා තත්ත්වයට පත්වූවාය. තවමත් ඇයව තරයේ වැළඳගෙන සිටින රංජිත් බිසෝගේ මුහුණත් ගෙලත් තොරතෝංචියක් නැතිව සිපගන්නේ වියරුවෙන් මෙනි.
සිය සිරුර තරයේ බැඳගෙන සිටි රංජිත්ගේ දෑත් සීරුවෙන් ඉවත්කළ බිසෝ ඔහුගෙන් මෑත් වී යන්නට සැරසුනේ " තියෙන විසේ නං ලේසි පාසු එකක් නෙවෙයි" කියමින් ඔහුගේ පිටට සෙමෙන් පහරක් ද ගසමිනි. නැගිට ගන්නට වාරු නැතුවාක් මෙන් රංජිත් පුටුවේ දිගාවී සිටිද්දී එළියට බැසගත් ඇය අඳුරට මුසුවී නොපෙනී ගියාය.
රංජිත්ගේ අනපේක්ෂිත ආලිංගනයෙන් සිය ගත පිබිදී ඇති බව බිසෝට දැනුණි. ආයෙමත් ඔහුගේ තුරුලට යන්නට තරම් ඇගේ සිතුවිලි උණුසුම් වී තිබිණි. දවස පුරා මහන්සි වී සිටි රංජිත් ඒ වනවිටද පුටුවේ තද නින්දකට වැටී සිටි අතර අවදි වුණේ පසුදා උදයේය.
පසුවදා රෑට කෑම ගෙන ආ බිසෝගේ අතකින් අල්ලාගත් රංජිත් ඇයව යහනට රැගෙන ගියේ වැඩි පෙරැත්තයකින් තොරවය. රංජිත්ගේ පහසින් ප්‍රබෝධමත් වූ ඇය ඔහු හැරදා යන්නට මැලිව මෙන් බොහෝ වෙලා රංජිත්ව තදින් වැළඳගෙන සිටියාය. කලකට පසු සුකුමාල කාන්තා පහසක් ලද තෘප්තියෙන් රංජිත් දෑස් පියාගෙන බිසෝගේ සුරතල් ඉවසා සිටියේය.
" මේවා කොහෙන් කොහෙන් කෙරවල් වෙයිද අනේ මන්දා?" ඇය කියන්නේ ලිහී ඇති වරලස උඩට කර බැඳ ගනිමිනි.
" ඇයි බිසෝට බයද? රංජිත් අසන්නේ ඇඳේ හාන්සිවී සිටිමිනි.
" ඒකත් එකක් තමා! " ඇඳුම් හැඳගත් බිසෝ යන්නට සුදානම් වෙයි.
" ගෙදර මනුස්සය ඉද්දී බිසෝ බයවෙන්නෙ ඇයි?"
"පිස්සුද මහත්තය, ඒ මනුස්සය මාස ගාණකින් මගෙ ඇඟට අතක් තියල නෑ."
" ඒ මොකද?"
" වැඩක් නෑලු, මට ළමයි නෑ කියන්නෙ!"
" එහෙම වෙන්නත් පුළුවනි, ඒකෙ අනික් පැත්ත වෙන්නත් පුළුවනි, බිසෝ දන්නවද?"
" කාට කියන්නද මහත්තය ඔව්වා!" ඇය කෙළිලොල් අන්දමට සිනාසෙමින් පිටව ගියාය.
බිසෝගේ මුදු මොළොක් පහස රංජිත්ට අවාරයේ පලගත් මී අඹයක් මෙන් රසවත් විය. ඇගේ සුමුදු නග්න සිරුරට ආසක්ත වී සිටි රංජිත් නිවාඩුවට ගෙදර ගියේ ඊටත් පහුවදාය෴
( මේ කොටස දිග වැඩිවන නිසා මෙතෙකින් නවත්වමි. කතාව අවසන් කරන්නට තව කොටස් දෙකක් හෝ තුනක් ලිවිය යුතු බව සිතමි.)
පසුවදා රෑට කෑම ගෙන ආ බිසෝගේ අතකින් අල්ලාගත් රංජිත් ඇයව යහනට රැගෙන ගියේ වැඩි පෙරැත්තයකින් තොරවය. රංජිත්ගේ පහසින් ප්‍රබෝධමත් වූ ඇය ඔහු හැරදා යන්නට මැලිව මෙන් බොහෝ වෙලා රංජිත්ව තදින් වැළඳගෙන සිටියාය. කලකට පසු සුකුමාල කාන්තා පහසක් ලද තෘප්තියෙන් රංජිත් දෑස් පියාගෙන බිසෝගේ සුරතල් ඉවසා සිටියේය.
" මේවා කොහෙන් කොහෙන් කෙරවල් වෙයිද අනේ මන්දා?" ඇය කියන්නේ ලිහී ඇති වරලස උඩට කර බැඳ ගනිමිනි.
" ඇයි බිසෝට බයද? රංජිත් අසන්නේ ඇඳේ හාන්සිවී සිටිමිනි.
" ඒකත් එකක් තමා! " ඇඳුම් හැඳගත් බිසෝ යන්නට සුදානම් වෙයි.
" ගෙදර මනුස්සය ඉද්දී බිසෝ බයවෙන්නෙ ඇයි?"
"පිස්සුද මහත්තය, ඒ මනුස්සය මාස ගාණකින් මගෙ ඇඟට අතක් තියල නෑ."
" ඒ මොකද?"
" වැඩක් නෑලු, මට ළමයි නෑ කියන්නෙ!"
" එහෙම වෙන්නත් පුළුවනි, ඒකෙ අනික් පැත්ත වෙන්නත් පුළුවනි, බිසෝ දන්නවද?"
" කාට කියන්නද මහත්තය ඔව්වා!" ඇය කෙළිලොල් අන්දමට සිනාසෙමින් පිටව ගියාය.
බිසෝගේ මුදු මොළොක් පහස රංජිත්ට අවාරයේ පලගත් මී අඹයක් මෙන් රසවත් විය. ඇගේ සුමුදු නග්න සිරුරට ආසක්ත වී සිටි රංජිත් නිවාඩුවට ගෙදර ගියේ ඊටත් පහුවදාය෴
( මේ කොටස දිග වැඩිවන නිසා මෙතෙකින් නවත්වමි. කතාව අවසන් කරන්නට තව කොටස් දෙකක් හෝ තුනක් ලිවිය යුතු බව සිතමි.)
